Detalji o zapisu Back
Model za restrukturiranje postanske mreze u ruralnim oblastima u funkciji odrzivog razvoja : doktorska disertacija
Milutinovic, Jelena K. - Prvi autor
Markovic, Dejan D. - Mentor
DOBRODOLAC, Momcilo J. - Thessis Adv. Member/Član komisije
SELMIC, Milica R. - Thessis Adv. Member/Član komisije
Sarac, Dragana D. - Thessis Adv. Member/Član komisije
Markovic, Dejan D. - Mentor
DOBRODOLAC, Momcilo J. - Thessis Adv. Member/Član komisije
SELMIC, Milica R. - Thessis Adv. Member/Član komisije
Sarac, Dragana D. - Thessis Adv. Member/Član komisije
Monografska publ./Monography
Serbian/Srpski
[J. K. Milutinovic]
2021
Beograd
XIII, 230 str. s razl. pag., [10] presavijenih listova s tablama : ilustr. ; 30 cm + 1 elektronski opticki disk (CD-ROM)
Na spor. nasl. str.: A model for public postal network reorganization in rural areas as a function of sustainable development : doctoral dissertation. - Biografija: str. [230]. - Umnozeno za odbranu. - Univerzitet u Beogradu, Saobracajni fakultet, odbranjeno 23.03.2021. - Bibliografija: str. 197-207. - Sazetak ; Abstract.
Koncept univerzalne poštanske usluge menjao se paralelno sa razvojem i napretkom ljudskog društva. Ovaj pojam danas prevazilazi svoju primarnu ulogu povezivanja na svim nivoima društva i postaje usluga od opšteg društvenog interesa kroz koju se ostvaruju širi društveni ciljevi. Zbog svoje važnosti koja se ogleda u specifičnoj socijalnoj vrednosti kako za fizička, tako i za pravna lica i društvenoj ulozi u ostvarenju globalnih ciljeva, pozitivnog uticaja na životnu sredinu, tradicionalnu saradnju sa drugim državnim organima, jačanja patriotizma, sigurnosti i bezbednosti, postoji potreba da se ovaj humani koncept zaštiti i održi naročito u nerazvijenim i devastiranim oblastima i posebno za najosetljivije grupe stanovništva. Pored toga, poštanski saobraćaj kroz realizovane usluge postaje svojevrstan indikator ekonomske i društvene aktivnosti područja i sa specifičnim robnim i novčanim tokovima daje širu sliku o životu i radu ljudi u određenoj oblasti.
Proces transformacije poslovanja imenovanog poštanskog operatora, kao ekskluzivnog davaoca univerzalne poštanske usluge, na liberalizovanom tržištu zahteva utvrđivanje efikasnosti poslovnih procesa i racionalizaciju troškova. Shodno tome, imajući u vidu da bi trebalo postići dva suprotstavljena cilja, efikasnost i dostupnost, redefinisanje ili reorganizacija poštanske mreže predstavlja veoma složen i osetljiv zadatak. Održivi poslovni model IPO zahteva precizno definisanje neophodnih kriterijuma za određivanje neprofitabilnih JPM u različitim oblastima, dok humani koncept UPU zahteva prepoznavanje važnosti razlika u funkcionisanju i održivosti lokalnih zajednica i potrebama najugroženije populacije.
Predmet doktorske disertacije je utvrđivanje specifičnosti u potražnji i zadovoljenju potreba korisnika poštanskih usluga u ruralnim područjima. Cilj je da se utvrde zakonitosti karakteristične za ruralna područja i da se na osnovu dobijenih rezultata, uzimajući u obzir specifičnosti lokalnih zajednica i značaj poštanskih usluga za njihovo održanje, definiše metodologija održivosti koncepta univerzalne poštanske usluge u ovim oblastima. Analizom iskustava svetskih poštanskih uprava može se utvrditi da su se atributi UPU menjali i prilagođavali nacionalnim specifičnostima u skladu sa preuzetim međunarodnim obavezama i nacionalnim zakonodavstvom. Postoji trend zatvaranja stalnih JPM, ali su posledice na lokalnu zajednicu velike i poštanske uprave pokušavaju da pronađu alternativna rešenja ili uvedu ciljane mere kako bi taj proces minimalno ugrozio posmatrano područje i njegove stanovnike.
Istraživanje u radu se bazira na utvrđivanju socijalne vrednosti poštanske mreže i poštanskih usluga u ruralnim oblastima. Kroz istraživanje se utvrđuju obrasci korišćenja poštanskih usluga i navike korisnika (pravnih i fizičkih lica) koje se zasnivaju na karakterističnom stilu života i rada. Ovo istraživanje je od značaja jer su doneseni zaključci u skladu sa drugim istraživanjima u oblasti, posebno imajući u vidu osetljive kategorijе stanovnika – stanovništvo smanjene mobilnosti, niže platežne moći, starijih korisnika... Značajne promene demografske strukture i promene u okruženju utiču i na potražnju za poštanskim uslugama na način da se postojeća ponuda mora prilagoditi zahtevima novih korisnika.
Kvalitativno istraživanje atributa poštanskih usluga može ukazati na smernice u daljem razmatranju promene UPU i njenom prilagođavanju korisnicima, dok kvantitativno istraživanje vrednosti poštanske mreže daje precizan podatak o važnosti poštanske infrastrukture i njene dostupnosti za korisnike.
U ranijim istraživanjima utvrđeno je da postoji potreba za optimizacijom poštanske mreže i u naučnoj i stručnoj literaturi postoje različiti pristupi za utvrđivanje minimalnog/optimalnog broja stalnih JPM na određenom području, Kroz različite metodologije dobija se broj JPM koje treba da budu zatvorene ili da im se promeni način poslovanja. Predloženi model u ovom radu na osnovu prethodno definisanih kriterijuma proračunava potreban broj JPM, ali i jednoznačno određuje koje JPM treba zatvoriti kako bi ukupan negativan efekat na lokalnu zajednicu i privrednu aktivnost bio najmanji mogući. U model se, kao jedan od parametara, pored efikasnosti JPM, broja pravnih lica, rastojanja do alternativne JPM, uvodi i socijalni kriterijum, odnosno broj lica iz osetljivih kategorija koja bi najviše bila pogođena promenom načina poslovanja ili zatvaranjem jer bi takva promena uticala na povećanje troškova, stvaranje negativnih ekoloških efekata, gubljenje socijalnog čvorišta, a nekada i smanjenom mogućnošću ili ne mogućnošću da se realizuje tražnja za poštanskim uslugama.
Proces transformacije poslovanja imenovanog poštanskog operatora, kao ekskluzivnog davaoca univerzalne poštanske usluge, na liberalizovanom tržištu zahteva utvrđivanje efikasnosti poslovnih procesa i racionalizaciju troškova. Shodno tome, imajući u vidu da bi trebalo postići dva suprotstavljena cilja, efikasnost i dostupnost, redefinisanje ili reorganizacija poštanske mreže predstavlja veoma složen i osetljiv zadatak. Održivi poslovni model IPO zahteva precizno definisanje neophodnih kriterijuma za određivanje neprofitabilnih JPM u različitim oblastima, dok humani koncept UPU zahteva prepoznavanje važnosti razlika u funkcionisanju i održivosti lokalnih zajednica i potrebama najugroženije populacije.
Predmet doktorske disertacije je utvrđivanje specifičnosti u potražnji i zadovoljenju potreba korisnika poštanskih usluga u ruralnim područjima. Cilj je da se utvrde zakonitosti karakteristične za ruralna područja i da se na osnovu dobijenih rezultata, uzimajući u obzir specifičnosti lokalnih zajednica i značaj poštanskih usluga za njihovo održanje, definiše metodologija održivosti koncepta univerzalne poštanske usluge u ovim oblastima. Analizom iskustava svetskih poštanskih uprava može se utvrditi da su se atributi UPU menjali i prilagođavali nacionalnim specifičnostima u skladu sa preuzetim međunarodnim obavezama i nacionalnim zakonodavstvom. Postoji trend zatvaranja stalnih JPM, ali su posledice na lokalnu zajednicu velike i poštanske uprave pokušavaju da pronađu alternativna rešenja ili uvedu ciljane mere kako bi taj proces minimalno ugrozio posmatrano područje i njegove stanovnike.
Istraživanje u radu se bazira na utvrđivanju socijalne vrednosti poštanske mreže i poštanskih usluga u ruralnim oblastima. Kroz istraživanje se utvrđuju obrasci korišćenja poštanskih usluga i navike korisnika (pravnih i fizičkih lica) koje se zasnivaju na karakterističnom stilu života i rada. Ovo istraživanje je od značaja jer su doneseni zaključci u skladu sa drugim istraživanjima u oblasti, posebno imajući u vidu osetljive kategorijе stanovnika – stanovništvo smanjene mobilnosti, niže platežne moći, starijih korisnika... Značajne promene demografske strukture i promene u okruženju utiču i na potražnju za poštanskim uslugama na način da se postojeća ponuda mora prilagoditi zahtevima novih korisnika.
Kvalitativno istraživanje atributa poštanskih usluga može ukazati na smernice u daljem razmatranju promene UPU i njenom prilagođavanju korisnicima, dok kvantitativno istraživanje vrednosti poštanske mreže daje precizan podatak o važnosti poštanske infrastrukture i njene dostupnosti za korisnike.
U ranijim istraživanjima utvrđeno je da postoji potreba za optimizacijom poštanske mreže i u naučnoj i stručnoj literaturi postoje različiti pristupi za utvrđivanje minimalnog/optimalnog broja stalnih JPM na određenom području, Kroz različite metodologije dobija se broj JPM koje treba da budu zatvorene ili da im se promeni način poslovanja. Predloženi model u ovom radu na osnovu prethodno definisanih kriterijuma proračunava potreban broj JPM, ali i jednoznačno određuje koje JPM treba zatvoriti kako bi ukupan negativan efekat na lokalnu zajednicu i privrednu aktivnost bio najmanji mogući. U model se, kao jedan od parametara, pored efikasnosti JPM, broja pravnih lica, rastojanja do alternativne JPM, uvodi i socijalni kriterijum, odnosno broj lica iz osetljivih kategorija koja bi najviše bila pogođena promenom načina poslovanja ili zatvaranjem jer bi takva promena uticala na povećanje troškova, stvaranje negativnih ekoloških efekata, gubljenje socijalnog čvorišta, a nekada i smanjenom mogućnošću ili ne mogućnošću da se realizuje tražnja za poštanskim uslugama.
LOADING LIST...
LOADING LIST...
