Detalji o zapisu Back
Odrzivo planiranje saobracaja za ruralna podrucja : doktorska disertacija
Rankovic Plazinic, Biljana Z. - Prvi autor
Jovic, Jadranka J. - Mentor
Vukanovic, Smiljan M. - Thessis Adv. Member/Član komisije
Filipovic, Dejan - Thessis Adv. Member/Član komisije
Jovic, Jadranka J. - Mentor
Vukanovic, Smiljan M. - Thessis Adv. Member/Član komisije
Filipovic, Dejan - Thessis Adv. Member/Član komisije
Monografska publ./Monography
Serbian/Srpski
[B. Z. Rankovic Plazinic]
2015
Beograd
XVIII, 458 listova : ilustr. ; 30 cm + 1 elektronski opticki disk (CD/ROM)
Na vrhu nasl. str.: Univerzitet u Beogradu, Saobracajni fakultet. - Na spor. nasl. str.: Sustainable transportation planning for rural areas. - Biografija autora: list 458. - Umnozeno za odbranu. - Univerzitet u Beogradu, Saobracajni fakultet, odbranjeno 30.03.2015. - Bibliografija: listovi 348-381. - Rezime ; Abstract.
Planiranje saobraćaja za ruralna područja je potreba savremene transportne politike, zasnovane na principima održivosti i društvene ravnopravnosti. Ubrzani razvoj gradova i industrijalizacija u prethodnim decenijama doveli su do depopulacije ruralnih područja i, posledično tome, njihovo marginalizovanje u odnosu na moderne društveno-ekonomske tokove. To se negativno odrazilo na kvalitet života ruralnih stanovnika, koji u značajnoj meri zavisi od kvaliteta transportnog sistema i njegovih performansi da ruralnim stanovnicima obezbedi zadovoljavajući nivo pristupačnosti sadržajima i mogućnostima.
Saobraćajna istraživanja u ruralnim područjima su dugo bila zapostavljena u odnosu na istraživanja u urbanim područjima. Imajući u vidu raznovrsnost ruralnih područja u pogledu gustine naseljenosti, položaja u odnosu na urbane centre i sadržajnost, osnova za sva saobraćajna istraživanja treba da bude adekvatna tipologija ruralnih područja, koja bi omogućila da se na dovoljno disagregiranom nivou uoče sve bitne specifičnosti transportnih zahteva ruralnih stanovnika. Na taj način bi bilo olakšano praćenje indikatora pristupačnosti i socijalne isključenosti, koji su trenutno najvažniji koncepti politike razvoja ruralnih područja.
Cilj ove disertacije je da se definiše metodologija za podelu naselja na urbana i ruralna, kao i da se definišu tipovi ruralnih naselja u odnosu na saobraćajnu pristupačnost. Prilikom stvaranja tipologije ruralnih naselja, predložena metodologija je uzela u obzir relevantne parametre vezane za javni prevoz i njegovu povezanost sa odgovarajućim sadržajima, čime je saobraćajna pristupačnost izmerena na društveno ravnopravan način, ne zanemarivši osetljive društvene grupe. Na taj način su ruralna naselja klasifikovana u četiri tipa: nepristupačna, slabo pristupačna, pristupačna i veoma pristupačna. Primena metodologije je objašnjena na primeru izabranih ruralnih naselja u Srbiji.
Cilj ove disertacije bio je da se utvrde i specifičnosti transportnih zahteva ruralnih stanovnika, kao i faktori koji utiču na mobilnost i izbor vida prevoza. U tom cilju sprovedena je anketa domaćinstava u izabranim ruralnim naseljima u četiri opštine u Srbiji. Istraživanje se odvijalo u dve faze: prvo je sprovedeno pilot istraživanje na manjem uzorku domaćinstava, a zatim su sprovedena osnovna istraživanja u većem broju ruralnih naselja, prilikom čega su ispravljeni metodološki propusti načinjeni u pilot istraživanju. Istraživanjem je obuhvaćeno ukupno 554 domaćinstava, tj. 1854 ispitanika i prikupljeni su podaci za 4739 kretanja.
Analizom podataka je utvrđeno da je mobilnost ruralnih stanovnika u opštem slučaju manja nego kod urbanih, kao i da se praćenjem mobilnosti na nivou domaćinstva mogu uočiti konzistentniji trendovi. Ispostavilo se da je putnički automobil dominantno prevozno sredstvo, mada pojedine strukture ruralnih naselja podstiču nemotorizovane vidove prevoza. Takođe je utvrđeno da su pojedini transportni resursi u ruralnim domaćinstvima nedovoljno iskorišćeni, te predstavljaju značajan potencijal za ekološki povoljniju promenu odnosa u vidovnoj raspodeli.
Putem definisanja modela nastajanja putovanja i izbora vida prevoza od strane ruralnih stanovnika identifikovani su faktori koji značajno utiču na mobilnost i vidovnu raspodelu. Ovi faktori se razlikuju između naselja sa različitim nivoom saobraćajne pristupačnosti. Što je ruralno naselje pristupačnije, to je značaj posedovanja motorizovanih prevoznih sredstava manji, a konkurentnost nemotorizovanih vidova veća.
Na osnovu rezultata sprovedenih saobraćajnih istraživanja doneti su zaključci od značaja za definisanje adekvatnog paketa mera ruralne transportne politike i praćenje indikatora pristupačnosti i socijalne isključenosti. Poznavanje specifičnosti ruralnih područja i transportnih zahteva ruralnih stanovnika predstavlja polaznu tačku za dublje razumevanje njihovih transportnih potreba, pa stoga i za unapređenje kvaliteta života i obezbeđenje sveukupnog razvoja ruralnih zajednica.
Saobraćajna istraživanja u ruralnim područjima su dugo bila zapostavljena u odnosu na istraživanja u urbanim područjima. Imajući u vidu raznovrsnost ruralnih područja u pogledu gustine naseljenosti, položaja u odnosu na urbane centre i sadržajnost, osnova za sva saobraćajna istraživanja treba da bude adekvatna tipologija ruralnih područja, koja bi omogućila da se na dovoljno disagregiranom nivou uoče sve bitne specifičnosti transportnih zahteva ruralnih stanovnika. Na taj način bi bilo olakšano praćenje indikatora pristupačnosti i socijalne isključenosti, koji su trenutno najvažniji koncepti politike razvoja ruralnih područja.
Cilj ove disertacije je da se definiše metodologija za podelu naselja na urbana i ruralna, kao i da se definišu tipovi ruralnih naselja u odnosu na saobraćajnu pristupačnost. Prilikom stvaranja tipologije ruralnih naselja, predložena metodologija je uzela u obzir relevantne parametre vezane za javni prevoz i njegovu povezanost sa odgovarajućim sadržajima, čime je saobraćajna pristupačnost izmerena na društveno ravnopravan način, ne zanemarivši osetljive društvene grupe. Na taj način su ruralna naselja klasifikovana u četiri tipa: nepristupačna, slabo pristupačna, pristupačna i veoma pristupačna. Primena metodologije je objašnjena na primeru izabranih ruralnih naselja u Srbiji.
Cilj ove disertacije bio je da se utvrde i specifičnosti transportnih zahteva ruralnih stanovnika, kao i faktori koji utiču na mobilnost i izbor vida prevoza. U tom cilju sprovedena je anketa domaćinstava u izabranim ruralnim naseljima u četiri opštine u Srbiji. Istraživanje se odvijalo u dve faze: prvo je sprovedeno pilot istraživanje na manjem uzorku domaćinstava, a zatim su sprovedena osnovna istraživanja u većem broju ruralnih naselja, prilikom čega su ispravljeni metodološki propusti načinjeni u pilot istraživanju. Istraživanjem je obuhvaćeno ukupno 554 domaćinstava, tj. 1854 ispitanika i prikupljeni su podaci za 4739 kretanja.
Analizom podataka je utvrđeno da je mobilnost ruralnih stanovnika u opštem slučaju manja nego kod urbanih, kao i da se praćenjem mobilnosti na nivou domaćinstva mogu uočiti konzistentniji trendovi. Ispostavilo se da je putnički automobil dominantno prevozno sredstvo, mada pojedine strukture ruralnih naselja podstiču nemotorizovane vidove prevoza. Takođe je utvrđeno da su pojedini transportni resursi u ruralnim domaćinstvima nedovoljno iskorišćeni, te predstavljaju značajan potencijal za ekološki povoljniju promenu odnosa u vidovnoj raspodeli.
Putem definisanja modela nastajanja putovanja i izbora vida prevoza od strane ruralnih stanovnika identifikovani su faktori koji značajno utiču na mobilnost i vidovnu raspodelu. Ovi faktori se razlikuju između naselja sa različitim nivoom saobraćajne pristupačnosti. Što je ruralno naselje pristupačnije, to je značaj posedovanja motorizovanih prevoznih sredstava manji, a konkurentnost nemotorizovanih vidova veća.
Na osnovu rezultata sprovedenih saobraćajnih istraživanja doneti su zaključci od značaja za definisanje adekvatnog paketa mera ruralne transportne politike i praćenje indikatora pristupačnosti i socijalne isključenosti. Poznavanje specifičnosti ruralnih područja i transportnih zahteva ruralnih stanovnika predstavlja polaznu tačku za dublje razumevanje njihovih transportnih potreba, pa stoga i za unapređenje kvaliteta života i obezbeđenje sveukupnog razvoja ruralnih zajednica.
LOADING LIST...
LOADING LIST...
